LED lambalar ve çevresel etkileri

Evlerimizde kullandığımız vida duylu lambaların çevreye olan etkilerini incelemek , farklı lambaların etkilerini görmek için lamba çeşitlerini birlikte değerlendirmek lazım. Amerika Enerji Bakanlığının web sitesinden edindiğim araştırma sonuçlarını bu yazımda özetleyerek paylaşmak istiyorum.

Farklı zamanlarda yayınlanan raporlarda akkor lamba ve kompakt florasen lamba (CFL) ve LED lambaları karşılaştırmalı olarak ele almakta fayda var. Öncelikle en çevre açısından en önemli kriter enerji konusunda değerlendirmeye alınıyor.*  Çevresel ayak izi için raporlarda sadece lambaların ömrü boyunca tükettikleri enerji ele alınmıyor, hizmetleri sırasında enerji teketimleri ile birlikte, üretimleri sırasında harcanan enerji, ulaşımda harcanan enerji, geri dönüşüm ve atıklarının bertaraf edilmesinde harcanan enerjiler dikkate alınıyor. (Resim 1)  Ek olarak mali girdi ve çıktılar değerlendiriliyor.

(Resim 1)

Akkor lambalar CFL lambalar ile karşılaştırıldığında ömür faktörü dahil, toplam enerji harcamasında çok kötü performans sergiliyor. LED lambalar 80 lümen/wat verimlilik ve uzun ömürlü tipleri ile toplam enerji ihtiyacı bakımından akkor ve CFL lambalara göre daha çevre dostu. (Bu önerme 2104 ikici yarısı ve daha sonra üretilen LED lambalar için geçerlidir.

Yapılan araştırmalarda lambaların toplam enerji tüketiminde, kullanım aşamasında tükettikleri enerji miktarları daha baskın olmaktadır.  Akkor lambalar kısa ömür ve düşük enerji verimlilikleri ile toplam enerji tüketiminde diğer lambalara göre 15 defa daha çevreye zararlı olduğu görülmektedir. Büyük alimuyum soğutması sebebiyle LED lambaların zararlı atık depolama ve bertaraf sırasındaki enerji harcamaları CFL lambaları bir miktar aştığı görülmektedir. Gelişen LED verimlilikleri sayesinde soğutucu kütlesinin küçülmesi ile bu durum LED lamba lehine değişecektir. Bu hızdaki teknolojik gelişmeler 2017 yılında  LED lambaları 2 katı çevre dostu yapacaktır.

LED Lambalar ile ilgili detaylı bir inceleme ABD Çevre Koruma Ajansı prosedürlerine göre 17 toksit madde üzerinde yapılmış olup resim 2 de sonuçlar verilmiştir. Teknoloji gözetmeksizin alınan 11 LED lamba de montaj edilerek toksit madde miktarları ölçülmüş ve diğer ürünlerin değerleri ile karşılaştırmalı grafik haline getirilmiştir. Bakır, çinko, antimoni ve nikel değerlerinin standartları bir miktar aştığı görülmektedir. Bu değerler ölçülürken soket, soğutıcı, soket, sürücü (güç kaynağı) ve kablolar dahil edilmiştir.

(Resim 2)

CFL lambalarda en tehlikeli atık civa olmakla birlikte iyi bir çalışma ile geri kazanımı mümkündür, ancak taşıma, depolanma ve geri dönüşüm çalışmaları hassas işlemler gerektirir.

LED lambalar ve bileşenleri ile cep telefonu, değer elektronik cihazlarla kıyaslanabilir olduğu görülüyor. Genellikle problemin LED’lerin kendisi dışında kalan bileşenlerden kaynaklandığı izleniyor. Bu çalışmadaki testlerde toksit maddelerin yeraltı sularına sızması açısından en kötü durum senaryosunu temsil ettiği unutulmamalı.

Sonuç olarak bu çalışmalardan çıkan izlenimlerden bahsetmek gerekirse, Çevresel etki lambaların ömrü boyunca toplam enerji harcaması değildir, başka etkiler de önemlidir. Aynı zamanda LED lambalarda giderek artan etkinlik değerleri çevresel anlamda öne çıkmasını sağlamıştır. Dahası ‘katı hal aydınlatma’da etkinlik arttıkça soğutma elemanının hacmi küçülecek olumsuz etkiler azalacaktır. Soğutma elemanının azalması atık ve geri dönüşüm açısından da önemlidir. Bu sebeple LED lambaları seçerken yüksek verimli ve uzun ömürlü ürünleri tercih etmeliyiz.

Görseller: ABD enerji bakanlığı web sitesi

• Günümüzde enerji çoğunlukla fosil yakıtların kullanılması ile elde ediliyor. Bu birincil anlamda karbondioksit salınımı ile küresel ısınmayı tetikliyor, ikincil olarak ta enerji kaynaklarının tükenmesi bakımından çok önem arz ediyor. Onun için enerji verimliliği sürdürülebilir bir çevre için olmazsa olmaz bir kriter.